Streszczenie - Makbet (William Szekspir)

Akt I, scena 1

Szkocja, XIX wiek, odbywa sie wojna między wojskami szkockimi a norweskimi. Trzy Czarownice rozmawiają ze sobą o nadchodzacym końcu bitwy i o zblizającym się ich spotkaniu z Makbetem.

Akt I, scena 2

Do obozu wojskowego Szkotów, w którym przebywa król Dunkan, dociera ranny Żołnież. Opowiada Dunkanowi, ze w czasie bitwy panowie szkoccy pomagali Norwegom, zdradzając swój kraj i przechodząc na stronę wroga. Jednym ze zdrajców był Makdonwald, którego zabił Makbet. Z pola walki do obozu przybywa tan Rosse, który przekazuje królowi wieści o tym, że Makbet wziął do niewoli tana Kawdoru, co przyczyniło się do zwycięstwa Szkotów i zakończenia bitwy. Dunkan rozkazuje zabić tana Kawdoru i przekazać jego tytuł oraz posiadłości Makbetowi.

Akt I, scena 3

Po wygrane bitwie z Norwegami, Makbet w towarzystwie przyjaciela Banko wraca do zamku Dunkana. Po drodze spotyka trzy Czarownice, które wypowiadają niezrozumiałe przepowiednie dotyczące przyszłości Makbeta. Mówią do niego tytułując go: tanem Glamis (którym jest) i tanem Kawdoru (którym przecież nie jest) oraz przyszłym królem (którym nie jest tym bardziej). Makbet jest bardzo zdziwiony, gdyż nic nie wie o śmierci tana Kawdoru. Jednak ta część przepowiedni szybko się wyjaśnia, gdyż docierają do niego posłańcy - Rosse i Angus - i przekazują mu wieści o tym, że król Dunkan mianował go tanem Kawdoru. Makbet rozmyśla o przepowiedniach, gdyż ostatnia wskazuje, że zostanie królem.

Akt I, scena 4

Sala w pałacu Forres. Król Dunkan chce zaszczycić Makbeta i przenocować w jego zamku. Makbet zaczyna podejrzewać, że Czarownice skłamały w przepowiedni, bo Dunkan żyje i w dodatku oświadczył , że koronę po nim przejmie jego najstarszy syn - Malkolm.


Akt I, scena 5
Akcja przenosi sie do zamku Makbeta - Inverness. Makbet uprzedza listownie żonę o przybyciu dostojnego gościa, informując ją jednocześnie o przepowieni. Lady Makbet czyta list od męża, domyśla się, że ogarnęła go żądza władzy, a jej zadaniem będzie podsycenie determinacji Makbeta w dążeniu do celu, jakim musi być zgładzenie panującego króla. Do komnaty wchodzi Makbet i rozmawia z żoną. Lady Makbet okazuje się kobietą nie tylko okrutną i bezwzględną, ale również dobrze znającą słabe strony psychiki męża. Doskonale potrafi zagrać zarówno na jego chorej ambicji, jak i na męskiej próżności.


Akt I , scena 6
Do zamku Makbeta przybywa Dunkan ze swoimi synami - Malkolmem i Donalbeinem i całą świtą. Wita ich Lady Makbet.


Akt I, scena 7
Lady Makbet uważa wizytę króla Dunkana za dobrą okazję do zgładzenia go. Makbet ma jednak duże wątpliwości, czy trzeba zabijać króla, ale jego żona ma silniejszą osobowość i namawia go do dokonania zbrodni. Wspólnie ustalają, że Makbet zabije króla we śnie, po wystawnej uczcie. Wcześniej ona napoi strazników królewskich winem, aby nie mogli przeszkodzić w morderstwie. Po zabójstwie Makbet będzie mógł pomazać krwią zamordowanego śpiących strazników, stwarzając pozory, że to oni dokonali mordu w napadzie pijackiego szału.


Akt II, scena 1
Zapada noc. Na dziedzińcu zamkowym Makbet spotyka Banka z synem, Fleancem. Dowiaduje się od przyjaciela, ze król położył się już do snu. Przez chwilę Makbet jest sam. Przed jego oczyma pojawia sie zakrwawiony sztylet, zwrócony w jego stronę rękojeścią. T tylko przywidzenie, wytwór umysłu opętanego wizją zbrodni i żądzą władzy. Opanowawszy się trochę Makbet rusza do komnaty śpiącego Dunkana, by pozbawić go życia.


Akt II, scena 2
Na dziedzińcu pojawia się Lady Makbet. Czeka na męża, który wraca z wieścią, że król nie żyje. Makbet zabił Dunkana nożami uśpionych strażników, narzędzia zbrodni przyniósł na dziedziniec, gdyż przestraszył się tajemniczego głosu wołającego "Nie zaśniesz już więcej, Makbet zabija sen, niewinny sen". Lady Makbet zabiera sztylety i zanosi je strażnikom, mażąc ich krwią.


Akt II, scena 3
Gdy rano do zamku przybwywają Makduf z Lennoxem, wybucha wieść o śmierci króla. Makbet, niby w szale gniewu, zabija strażników, pozbywając się tym samym świadków zbrodni. Wszyscy opłakują dobrego króla Dunkana, rozchodzą się plotki o antykrólewskim spisku. Zagrożeni śmiercią synowie króla - Malkolm i Donalbein - uciekają ze Szkocji. Jeden do Anglii , drugi do Irlandii. W ten sposób ratują się a zemstę odkładają na odpowiedni moment.

Akt II, scena 4

Makduf rozmawia z Rossem, swoim kuzynem, informując go o plotkach na temat antykrólewskiego spisku, na którego czele mieliby stać zbiegli synowie zabitego monarchy. Z rozmowy szkockich dostojników wynika także, że nowym monarchą Szkocji obwołano właśnie Makbeta, krewnego Dunkana i człowieka zasłużonego w obronie kraju. Makduf nie jedzie do Skony na koronację, wraca do swego zamku w Fajf, wykazując tym samym dziwna wstrzemięźliwość wobec triumfu Makbeta.

Wydaje się, że dla Makbeta obrót spraw jest nadzwyczaj korzystny , druga część przepowiedni czarownic spełniła się; otrzymał koronę po zabitym królu, brak jakichkolwiek świadków zbrodni, królewscy synowie uciekli z kraju.

Akt III, scena 1

Mija jakiś czas pod rządami Makbeta. Pierwsza zbrodnia popycha królobójcę do następnych. Przy życiu pozostaje Banko, przyjaciel Makbeta i świadek spotkania z Czarownicami. Ma on ponadto syna – Fleance’a, który w myśl przepowiedni zostanie kiedyś królem. Banko podejrzewa Makbeta, że zdobył koronę za pomocą jakiegoś oszustwa, a może nawet zbrodni. Makbet nie ma wyjścia, musi wydać rozkaz zamordowania Banka. Wynajmuje płatnych Zbójców.

Akt III, scena 2

Makbet rozmawia z żoną o swoich rozterkach i wątpliwościach, być może także o spóźnionych wyrzutach sumienia. W nocy nie może spać, pojawiają się dręczące, koszmarne sny. Lady Makbet przypomina mężowi, że wieczorem w zamku ma się odbyć uczta, na którą zaproszono wielu dostojników. Makbet obiecuje, że będzie rad wszystkim zebranym na uczcie gościom.

Akt III, scena 3

Przed zamkiem dochodzi do ataku Zbójców na banka i Fleance’a. Ginie dawny przyjaciel Makbeta, Fleance’owi udaje się jednak uciec.

Akt III, scena 4

Na zamku trwa uczta. Gdy jeden ze Zbójców przynosi Makbetowi wiadomość o połowicznym jedynie wykonaniu zadania, okazuje się, ze dręczony obawami i wyrzutami sumienia władca powoli zaczyna popadać w obłęd. Strach przed utratą władzy i świadomość okropności czynów, jakich się dopuścił, sprawiają, że Makbet zaczyna mieć przywidzenia. W czasie uczty nękają go koszmary, przybierające postać zakrwawionego ducha Banka zasiadającego na jego miejscu.

Akt III, scena 5

Czarownice spotykają się z Hekate, która nakazuje im dalej kierować losami Makbeta.

Akt III, scena 6

W jakimś niezbyt ściśle określonym miejscu w Szkocji Lennox rozmawia z Lordem o krwawych rządach Makbeta. Okazuje się, że do Anglii, gdzie schronił się Malkolm, udał się Makduf, by pozyskać angielskiego monarchę (króla Edwarda) dla spisku, mającego na celu uwolnienie Szkocji od tyrana, jakim stał się podejrzewający wszystkich dookoła Makbet.

Akt IV, scena 1

W zamieszkiwanym przez Czarownice  domostwie Forres pojawia się Makbet, pragnący poznać swoją przyszłość. Wizje, jakie wywołują wiedźmy, uspokajają króla. Najpierw pojawia się głowa w hełmie – to ostrzeżenie przed Makdufem. Drugą zjawą jest skrwawione dziecko, symbolizujące, że żaden z tych „których rodziła kobieta” nie ma wystarczającej mocy, by go zabić. Trzecia zjawa – dziecko w koronie z drzewkiem w dłoni – oznacza, że Makbet swą koronę utrzyma tak długo, dopóki las Birnam nie podejdzie pod jego zamek na wzgórzu Dunzynan. Makbet pyta również o potomków Banka. Wtedy przed jego oczami pojawia się ośmiu królów, z których ostatni trzyma w dłoni zwierciadło. To zapowiedź następnej dynastii.

Przybywa lennox z wiadomością o ucieczce Makdufa do Anglii. Makbet postanawia najechać na jego zamek w fajf i wymordować rodzinę uciekiniera.

Akt IV, scena 2

Na zamek mak dufa w Fajf napadają nasłani przez Makbeta Zbójcy. Zabijają Lady Makduf i jej synka.

Akt IV, scena 3

Akcja przenosi się do Anglii, gdzie Makduf rozmawia z Malcolmem, synem zabitego króla Dunkana, o terrorze, jaki w Szkocji zaprowadził obłąkany Makbet. Wietrząc wszędzie spiski i zdradę, napełnił on kraj szpiegami i płatnymi mordercami. Wszyscy poddani go nienawidzą, nikt nie może być pewny swego życia, a o zbrodni dokonanej na Dunkanie zaczyna mówić się coraz głośniej. W pewnym momencie przybywa Rosse z nowymi wieściami z kraju, między innymi mówi Makdufowi o śmierci jego żony i dzieci.

Kres rządów tyrana zdaje się być bliski, tym bardziej, że angielski monarcha zgodził się na wysłanie do Szkocji dzielnego generała Siwarda na czele dziesięciu tysięcy żołnierzy. Zbuntowani przeciw Makbetowi Szkoci tylko czekają na okazję obalenia królobójcy.

Akt V, scena 1

Akcja z powrotem przenosi się do siedziby Makbeta Dunzynan. Lekarz, wraz z jedną z dam dworu, obserwuje Lady Makbet. Nie ulega wątpliwości, że królowa popadła w obłęd. Błądzi nocami po zamku, godzinami usiłuje zmyć z rąk plamy krwi (które są tylko przywidzeniem), wyraźnie dręczą ją wizje popełnionych zbrodni.

Akt V, scena 2

Na wieść o przekroczeniu granic Szkocji przez angielskie wojska dowodzone przez Siwarda – hrabiego Northumberlandu i towarzyszących mu Malcolma z Makdufem, prawie nikt nie zostaje przy Makbecie. Przeciw tyranowi ruszają między innymi Menteith, Caithness, Angus i Lennox.

Akt V, scena 3

Wojna jest nieunikniona. W Dunzynan do walki szykuje się Makbet, spokojny o swój los dzięki przepowiedniom Czarownic o lesie Birnam i gwarancji, iż nikt zrodzony z kobiety nie może pozbawić go życia. Lekarz przynosi królowi informacje o obłędzie jego żony.

Akt V, scena 4

Rozpoczyna się oblężenie zamku Makbeta. Malkolm rozkazuje każdemu ze swoich żołnierzy, by uciął po jednej gałęzi z lasu Birnam i pod tą osłoną ruszył do ostatecznego szturmu na królobójcę. To pozwoli jego armii na zatajenie swojej liczebności i zmylenie wojsk Makbeta.

Akt V, scena 5

Dunzynan. Oblężonemu w swej warowni Makbetowi Sejton przynosi wiadomość o śmierci zony, która zmarła w obłędzie. Po chwili zjawia się Żołnierz z dziwną informacją – las Birnam ruszył w kierunku zamku. Zrozpaczony sprawdzaniem się wróżb Makbet szykuje się do ostatniej walki.

Akt V, scena 6

Do Dunzynan zbliżają się na czele armii Malkolm, Siward i makduf. Wszyscy zdają sobie sprawę, że już za chwilę dojdzie do ostatecznej rozprawy.

Akt V, scena 7

Makbet zostaje na placu boju prawie całkowicie osamotniony; jego żołnierze albo zginęli, albo uciekli od oszalałego tyrana i przeszli na stronę przeciwnika. Ostatnie pojedynki rozstrzygaja losy walki. Makbetowi udaje się zabić Młodego Siwarda, syna hrabiego Northumberlandu.

Akt V, scena 8

Do walki z tyranem staje Makduf. Gdy Makbet oznajmia mu, że nie może zostać zabity przez nikogo, kto został zrodzony z kobiety, wszystko się wyjaśnia. Makduf „przedwczesnie z łona matki był wypruty”, czyli przyszedł na świat w sposób nienaturalny, dzięki pomocy medyków i zabiegu chirurgicznego. Makbet wie, ze nadeszła jego ostatnia chwila, walczy jednak do końca. Wreszcie ginie.

Akt V, scena 9

Na zdobytym zamku gromadzą się zwycięzcy. Wkracza Makduf z odciętą głową Makbeta. Po śmierci tyrana królem Szkocji zostaje obwołany prawy dziedzic tronu – syn Dunkana, Malkolm.